LECZENIE STRESU i BEZSENNOSCI
Kozłek Lekarski Valeriana officinalis
Melisa Lekarska
STRES
Stres, mówiąc najprościej to nadmiar napięcia doświadczany w naszym ciele, psychice i umyśle.
Początkowo konkretny życiowy bodziec (np. jakaś sytuacja zagrożenia) wyzwala reakcję mobilizacji, aby uprać się z trudnością i wyzwolić większy poziom energii do przetrwania. Jednak problem polega na tym, że ten stan zmobilizowania i zwiększonego napięcia staje się stałym przyzwyczajeniem, i trudno jest danej osobie zregenerować się nawet w okresie odpoczynku.
Rozważmy tutaj dwa problematyczne przypadki związane ze stresem:
1. Np. gdy ktoś ma zdawać egzamin, to czuje pewne zmobilizowanie. Stres spowodowany egzaminem (np. ewentualnością oblania egzaminu) powoduje zwiększenie stopnia koncentracji i szybkości myślenia. Dzięki temu osoba jest w stanie bardziej skutecznie poradzić sobie z zadaniem (tutaj: ze zdawaniem egzaminu).
Gdy jednak poziom napięcia jest zbyt duży, to wtedy zamiast usprawniać i przyspieszać nasze myślenia - stres i sytuacja stresowa porażają i paraliżują naszą lotność umysłu i zdolność kojarzenia.
2. Jeszcze częściej spotykamy się ze sterem objawiającym się jako stan chronicznego napięcia. Jeżeli potrafilibyśmy zmobilizować się np. na dwie godziny wymagające zwiększonej koncentracji, a potem zupełnie się zrelaksować, rozluźnić i zregenerować, to bylibyśmy w równowadze.
Gdy jednak wracając do domu, ciągle jeszcze czujemy to napięcia, i nie pozbywamy się go nim przyjdzie kolejne życiowe wyzwanie, to sytuacja napięcia wewnętrznego nakłada się na siebie.
W efekcie cały czas jesteśmy napięci, jakby coś nam zagrażało, co blokuje nasze możliwości i zdolności regeneracji.
W wyniku takiej sytuacji stres przestaje działać jako czynnik mobilizujący, gdyż stan chronicznego napięcia, w którym nie potrafimy się zregenerować, doprowadza do przytępienia naszej wyobraźni i spadku poziomu życiowej energii.
Stres - spojrzenie psychologiczne
Czy stres jest szkodliwy?
Zazwyczaj odpowiadamy jednoznacznie: tak stres jest czymś negatywnym.
Psychologia natomiast pojmuje stres jako dynamiczną sytuację adaptacyjną. W praktyce mamy zatem dwie sytuacje:
1) jeżeli stresor (sytuacja wywołująca mobilizację) jest zbyt mocny, to na stres reagujemy ujemnie;
2) jeżeli natężenie czynnika stresującego jest dla nas odpowiednie, to stres może zadziałać na nas mobilizująco.
W praktyce jednak mówiąc stres mamy na myśli zazwyczaj tę pierwsza sytuację, kiedy to nie ma pełnej równowagi pomiędzy czynnikiem mobilizującym (wymogami sytuacji) a naszymi możliwościami. Kwestią główną jest tu zatem nasz osobisty poziom odporności i tolerancji na stres.
Ta sama sytuacja na jedną osobę zadziała mobilizująco, a na inną paraliżująco. Ważne jest zatem, by poprzez uczenie się relaksacji i konstruktywnego podchodzenia do zadań i problemów, zwiększyć swój osobisty poziom tolerancji na stres.
Kolejną kwestią jest to, że stres związany jest z pewnym napięciem (napięciem psychicznym, a także fizycznym, umysłowym itd.). Nawet jeżeli na dane wyzwanie reagujemy mobilizacją (czyli reagujemy pozytywnie na stres), to pomimo tego niezbędne jest, aby po wykonaniu zadania móc się w pełni zregenerować i uwolnić od powstałego napięcia.
W przeciwnym razie mamy do czynienia z sytuacja nazywaną "życiem w stresie". Trywialnie moglibyśmy powiedzieć, że nawet jeżeli stres nie porazi nas od razu, to jednak zabija nas powoli i systematycznie.
Niezbędna umiejętnością we współczesnych czasach jest nauczenie się metod redukcji stresu. Wielu psychiatrów i szkól terapeutycznych wypracowało proste i skuteczne metody relaksacji.
Stres jest to zatem naturalna reakcja organizmu na sytuację wymagającą mobilizacji.
Przysadka mózgowa wydziela wtedy zwiększoną ilość kortykotropiny, co pobudza korę nadnerczy powodując intensywną produkcję glikokortykoidów (naturalnych sterydów podnoszących wydajność organizmu).
Z kolei te pozwalają na lepsze przystosowanie się do warunków stresowych.
Jednak w momencie kiedy takie pobudzenie utrzymuje się zbyt długo, kiedy przez dłuższy czas przebywamy w stanie nienaturalnego napięcia, dochodzi wówczas do pojawienia się objawów nerwicowych.
